Ondernemers kiezen vaak een beschrijvende handelsnaam zoals: wijnwereld.nl, mr. Jobs of Bouwbakkie.nl. Het voordeel van deze namen is dat ze vaak hoog scoren in zoekmachines en duidelijk zijn voor consumenten. Deze handelsnamen bieden echter maar weinig bescherming tegen concurrenten die bijna dezelfde naam kiezen. Mag een concurrent van Wijnwereld.nl bijvoorbeeld de naam Wijnenwereld.nl gebruiken? In dit blog leg ik uit waarom het belangrijk is goed na de denken over de risico’s van een beschrijvende handelsnaam.

Wat zijn handelsnamen?

Een handelsnaam is de naam waarmee een onderneming deel neemt aan het economisch verkeer. Een handelsnaam ontstaat door gebruik en hoeft niet geregistreerd te worden. Als een handelsnaam eenmaal in gebruik is, dan kan daarmee tegen het gebruik van een jongere handelsnaam worden opgekomen. Dat kan als die jongere handelsnaam hetzelfde of bijna hetzelfde is én er verwarring kan ontstaan bij het publiek.

De vrijhoudingsbehoefte

Beschrijvende handelsnamen zijn handelsnamen die bestaan uit aanduidingen die beschrijvend zijn voor de aard van de onderneming of van de door haar geleverde waren of diensten. Dergelijke beschrijvende handelsnamen zijn geldige handelsnamen, maar hebben geen of slechts een geringe beschermingsomvang. Dat is het gevolg van de zogenaamde vrijhoudingsbehoefte: uit het algemeen belang vloeit voort dat aanduidingen die beschrijvend zijn voor de aard van de onderneming of van de door haar geleverde waren of diensten, door iedereen vrij moeten kunnen worden gebruikt. Daarop bestaat een uitzondering. Door intensief gebruik kan een beschrijvende handelsnaam wel bescherming krijgen. Daarvan is echter niet snel sprake. Dit heeft de Hoge Raad in het DOC Dairy arrest geoordeeld, zie Hoge Raad 19 februari 2021, ECLI:NL:HR:2021:269.

Wijnwereld.nl vs. wijnwereld.online

In recente zaak stond de vraag centraal of de gebruiker van de handelsnaam “Wijnwereld.nl” zich tegen het gebruik van de handelsnaam “Wijnwereld.Online” zich kon verzetten. De Rechtbank Den Haag heeft geoordeeld dat de wijnwinkel die de handelsnaam “Wijnenwereld.nl” gebruikt, zich niet met succes kan verzetten tegen een concurrent die voor zijn wijnwinkel de handelsnaam “Wijnwereld.Online” gebruikt.

Een dergelijke handelsnaam is immers in hoge mate beschrijvend, waardoor het algemene belang met zich meebrengt dat de concurrent zich ook van een dergelijke beschrijvende handelsnaam mag bedienen. Het gebruik van de handelsnaam “Wijnwereld.Online” maakt daarom geen inbreuk op de handelsnaam “Wijnenwereld.nl”. Er is immers geen verwarring te duchten bij het normaal oplettende publiek. Volgens de rechtbank is de handelsnaam “Wijnenwereld.nl” in aanzienlijke mate beschrijvend, omdat de naam naar de aard van de onderneming verwijst. Daarnaast is de combinatie van de woorden “wijn” en “wereld” in de markt voor (online)verkoop van wijnen niet uniek en wordt al door andere concurrenten gebruikt. Naar oordeel van de rechter heeft de handelsnaam “Wijnenwereld.nl” daarom een (zeer) beperkt onderscheidend vermogen, zodat de beschermingsomvang eveneens (zeer) gering is. Er is bovendien ook geen sprake van toegenomen onderscheidend vermogen door inburgering van de handelsnaam “Wijnenwereld.nl”. De Rechtbank Den Haag komt daarmee tot het oordeel dat hier geen sprake is van een inbreuk op de handelsnaam “Wijnenwereld.nl” door gebruik van de handelsnaam “Wijnwereld.Online”, zie Rechtbank Den Haag 5 april 2024, ECLI:NL:RBDHA:2024:5487.

Deze uitspraak is slechts één voorbeeld. Uit de rechtspraak blijkt dat de houder van een beschrijvende handelsnaam regelmatig geen bescherming voor zijn handelsnaam kan inroepen.

Takeaways beschrijvende handelsnamen

• Beschrijvende handelsnamen vergroten de vindbaarheid van webwinkels, maar zijn een gemakkelijk doelwit voor concurrenten die een graantje willen meepikken.
• Inburgering is meer uitzondering dan regel. Een beschrijvende handelsnaam kán wel bescherming bieden, als deze ingeburgerd is. Dat is echter heel lastig aan te tonen en vereist een aanzienlijk marketingbudget (denk aan Thuisbezorgd.nl).
• Op korte termijn kan een beschrijvende handelsnaam voordeliger zijn, maar je genereert normaal gezien geen (beschermde) naamsbekendheid op de lange termijn.
• Bedenk waarvoor de handelsnaam gebruikt gaat worden. Als een ondernemer gebruik wil maken van een webshop en van (social)media marketing, is naamsbekendheid op de lange termijn van belang. Als de ondernemer uitsluitend via platforms zoals Bol.com of Amazon wil verkopen, is naamsbekendheid minder belangrijk.
• Als een concurrent een beschrijvende handelsnaam heeft, kun je daar vaak makkelijk bij aanhaken.

Van Diepen Van der Kroef Advocaten helpt u graag bij vragen omtrent het gebruik van handelsnamen. Neem graag contact op met Dr. Bartosz Sujecki, advocaat en partner bij Van Diepen Van der Kroef Advocaten in Amsterdam, via [email protected] of via 020-5747474.