Op 1 juni 2010 heeft de Eerste Kamer het Wetsvoorstel Kraken en Leegstand aangenomen. Hierdoor worden de regels ten aanzien van het kraken van gebouwen aangescherpt en krijgen gemeenten de mogelijkheid om een actief leegstandbeheer te voeren. De wet Kraken en Leegstand zal uiterlijk 1 oktober 2010 in werking treden.
Op dit moment is kraken toegestaan mits een gebouw langer dan een jaar leegstaat. Als gevolg van de invoering van de Kraak-en Leegstandwet wordt kraken volledig verboden en gekwalificeerd als een misdrijf. Het Wetboek van Strafrecht en het Wetboek van Strafvordering worden hiertoe aangepast zodat het Openbaar Ministerie meer mogelijkheden heeft om krakers te vervolgen en aanzienlijk zwaardere straffen ten laste te leggen.
Gemeenten kunnen op grond van de Kraak-en Leegstandwet een leegstandsverordening vaststellen waarmee actief leegstandbeheer mogelijk wordt. In die verordening kan een gebiedsgerichte meldingsplicht voor eigenaren van leegstaande kantoren, bedrijfspanden en winkelpanden worden opgenomen. Indien niet aan deze meldingsplicht wordt voldaan heeft de gemeente de mogelijkheid tot het opleggen van een bestuurlijke boete van maximaal EUR 7.500,=.
Daarnaast heeft het de gemeente de mogelijkheid om een gebruiker voor een leegstaand gebouw voor te dragen, zodra die leegstand langer duurt dan in de leegstandsverordening aangegeven termijn van tenminste twaalf maanden. Dat betekent dat de eigenaar van het leegstaande pand verplicht is om binnen drie maanden na de voordracht een overeenkomst tot ingebruikname van het leegstaande gebouw te sluiten met de voorgedragen partij. Deze verplichting komt echter te vervallen, indien de eigenaar van het leegstaande pand binnen drie maanden een overeenkomst tot ingebruikname heeft gesloten met een andere partij.
