Je staat er waarschijnlijk niet bij stil als je je noppenbanden richting je favoriete MTB-rondje stuurt, maar het voortbestaan van deze routes wordt bedreigd. Wegens slopende procedures in de rechtszaal. Daarom heeft de NTFU een juridisch fonds in het leven geroepen als verdediging voor trailcrews in het nauw.
We vinden het allemaal maar wat gewoon dat we de mountainbike de natuur in kunnen sturen. Dat we opstappen voor een mooie route en uren door het bos kunnen kronkelen. Maar die vanzelfsprekendheid staat onder druk. Trailcrews krijgen steeds vaker te maken met juridische procedures. Als ze daar niet tegen in het verweer komen, raken we straks een flink aantal routes kwijt, blijven vernieuwingen achterwege en staat de mountainbiker zomaar te voet.
Op last van de rechter moesten routes worden ingekort, ligt op diverse plaatsen noodzakelijk onderhoud stil en zijn zelfs routes afgesloten. Zonder financiële hulp kunnen trailcrew-vrijwilligers zich hier niet goed tegen verdedigen. “Geld mag voor geen enkele vrijwilliger in de sport een belemmering zijn om juridische hulp in te schakelen. Toegang tot het recht is noodzakelijk voor de toekomst van de fietssport”, zegt Troy Corsen, belangenbehartiger mountainbiken bij de NTFU.
Wereld is veranderd
De NTFU heeft het Juridisch Fonds opgericht, omdat de bond zag dat de wereld letterlijk is veranderd. “Omdat we het enorm belangrijk vinden dat onze leden kunnen blijven mountainbiken, maken we één euro per lid vrij om trailcrews te steunen in hun juridische strijd. Zo willen we dat elk lid ook in de toekomst verzekerd is van een mooie aangelegde trail in de buurt. We hebben als NTFU contact met de meeste trailcrews in Nederland en het is niet zo dat ze allemaal te maken krijgen met rechtszaken. Maar dat juridisch fonds wordt natuurlijk niet voor niks opgericht. Rechtszaken kunnen best lang spelen”, zegt Troy van de NTFU.
Sinds jaar en dag biedt de NTFU een rechtsbij stands verzekering vooi aangesloten organisaties. Maar wie er niet uitkomt met de tegenpartij zal al snel ondervinden dat de vergoeding vanuit een rechtsbijstandsverzekering niet hoog genoeg is. Een trailcrew of vereniging kan dan een beroep doen op het nieuwe Juridisch Fonds.
De NTFU adviseert trailcrews in voorkomende gevallen altijd juridische hulp in te roepen. Troy Corsen: “Wij hebben geen advocaten in dienst, maar kunnen wel adviseren en de weg richting professionele juridische hulp wijzen.”
Meer en meer komen omwonenden en natuurclubs in het verweer, onder meer vanwege de aanwezigheid van bedreigde plantensoorten, dieren of omdat ze principieel tegen mountainbiken in de natuur zijn. Vaak kan een rechtszaak worden voorkomen door omwonenden en natuurclubs te betrekken bij de ontwikkeling van een MTB-route. Maar de situatie kan veranderen, mede door nieuwe regels en procedures. Tegenstanders stellen zo’n MTB-route dan alsnog juridisch ter discussie. De hulp van een advocaat is in zo’n situatie meer dan gewenst.
‘Mountainbikezaken’
Advocaat Lucinda Hoogewerf, van Van Diepen Van der Kroef Advocaten, heeft in de afgelopen jaren zeker tien ‘mountainbikezaken’ gedaan. Hoewel de verschillende zaken wel raakvlakken hebben, is er geen één gelijk aan de andere. Hoogewerf heeft een grote expertise opgebouwd, weet op welke knopjes ze moet drukken. “Ik heb alle zaken die afgehandeld zijn uiteindelijk gewonnen. Er lopen nog enkele zaken, daarvan heb ik ook goede hoop.”
Lucinda weet dat haar rol een belangrijke is. Trailcrews kunnen vaak met goede argumenten komen, maar die wat ‘kort door de bocht’ brengen. Dat komt de dialoog tussen de betrokken partijen niet ten goede. “Als advocaat werk ik, moet ik eerlijk zeggen, vrijwel altijd fijn met zo’n vereniging of trailcrew samen. Dat zijn vaak zeer bevlogen, gedreven mensen. Ze willen juist een route aanleggen om de natuur te ontlasten. Zodat mensen naast elkaar kunnen recreëren en sporten. Dat is allemaal vanuit een positieve gedrevenheid. Zij hebben van veel zaken kennis, weten alles van de lokale situatie, maar missen vaak net dat beetje juridische achtergrond. Daarin vul je elkaar aan.”
Bezwaar ongegrond
De advocaat is gespecialiseerd in het bestuursrecht. Ze legt uit: “Er zijn, als het tot een geding komt, altijd specifieke procedurele en inhoudelijke aspecten. Eerst kijk je naar de procedurele kant. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat een omwonende het niet eens is met de aanleg of aanpassing van een route, en dus tegen vergunningverlening is, maar te laat was met het maken van bezwaar. Dan ga je daar als advocaat de discussie over aan. Ook kan het zo zijn dat een bewoner of natuurclub feitelijk geen belanghebbende is, dat de bezwaren daarom ongegrond zijn.”
“Komt het aan op een inhoudelijk proces, dan is de vraag vaak simpelweg: wat doet de aanleg of aanpassing van een route met de natuur? En is daar voldoende, adequaat onderzoek naar gedaan?”
Goede ecoloog
Juist dat is de reden dat de advocaat trailcrews op het hart drukt met experts te werken. “Zorg in eerste instantie ervoor dat je je statuten en papieren op orde hebt, zodat je ook echt als belanghebbende te boek staat. Als vergunninghouder kun je ook deelnemen aan de procedure. Huur bovendien deskundigen in, bijvoorbeeld een goede ecoloog. Met uitvoerige en goed onderbouwde onderzoeken van gerenommeerde bureaus haal je de finish.” Broddelwerk, vaak van kleine partijen, wordt direct door de tegenpartij als zodanig herkend en af geserveerd.
“Als trailcrew kun je je plannen vaak zelf niet afdoende onderbouwen. Dat is bijna niet te doen. Werk daarom ook goed samen met het bevoegd gezag, zoals de gemeente. Maak concrete afspraken, want soms kunnen procedures zo lang duren dat je er als trailcrew weliswaar nog altijd mee bezig bent, maar dat ambtenaren allang zijn vervangen.”
Lucinda werkt momenteel aan een zaak waarbij enkele omwonenden bezwaar maakten. De zaak ligt inmiddels bij de Raad van State. “De kwestie is of mountainbiken
is toegelaten binnen het bestemmingsplan. Is het extensieve recreatie of niet? De gemeente wil wel toestemming geven, vindt het hartstikke mooi wat er gebeurt, maar enkele omwonenden menen dat ze hinder ondervinden.”
Horrorverhalen
De advocaat legt uit waarom haar werk en dat van collega’s zoveel (tijd en geld) kost. “Het is niet een kwestie van even een briefje schrijven, er zijn geen shortcuts. Je moet argumenten van de tegenpartij weerleggen, je moet je verhaal onderbouwen. Daar gaat gewoon veel tijd in zitten. Bovendien moeten we contact houden met betrokkenen. Want als trailcrew kun je natuurlijk niet zomaar je eigen plan trekken, ook in dat overleg met de terreinbeheerder en de vergunningverlener gaat veel tijd zitten.”
Soms loopt het uit de hand. De horrorverhalen van de MTB-route in Schoorl zijn vrijwel iedereen wel ter ore gekomen. De Stichting Natuurbelang Amsterdamse Waterleidingduinen wist de aanpassing van de routes in Schoorl lang te frustreren. Het duurde bijna dertien jaar procederen voor de vernieuwde route kon worden voltooid, belangenbehartiger Troy Corsen: “Je snapt dat zoiets in de papieren kan gaan lopen.” De kosten liepen in dit geval op tot tienduizenden euro’s.
Slepende zaak
Lucinda Hoogewerf: “Bij ‘Schoorl’ ben ik tien van de dertien jaar betrokken geweest. Dat zo’n zaak zo lang kan duren heeft ook met de doorlooptijden te maken. Die worden in de rechtspraak steeds langer. Als dan ondertussen ook nog eens de wet gewijzigd wordt, kan het lang duren.” In Schoorl bijvoorbeeld had de provincie Noord-Holland een aantal zaken niet juist in de vergunning gezet, waardoor deze vernietigd werd door de Raad van State. Daarna werd het een slepende zaak, mede omdat de wet werd veranderd, de vergunning werd opgeknipt en de zaak naar een andere rechter moest. “Dat was wel een uitzonderlijke situatie hoor. Het was maar goed ook dat niemand vooraf wist hoe lang dat zou gaan duren. Anders waren ze er nooit aan begonnen waarschijnlijk, terwijl er nu een geweldig mooie route ligt”, aldus de advocaat die zelf overigens niet op de mountainbike stapt. “Maar mijn vriend wel. En hij geniet altijd enorm in Schoorl.”
Dit artikel, met een interview met Lucinda Hoogewerf, advocaat en partner bij Van Diepen Van der Kroef Advocaten in Hoorn, is gepubliceerd in het magazine Fietssport.
