fallback-bg-light

De economisch analyse van een juridisch geschil

14 juli 2016

De economisch analyse van een juridisch geschil

Inleiding

Recent had ik overleg met een cliënt die financieel was opgeleid en tevens lid is van de reddingsbrigade. Dat leverde een hele leuke analyse op van een lopende zaak, die ik graag via dit artikel wil delen.

Goede investering

Hoe moeilijk het ook vaak is, emotie is geen goede leidraad als het gaat om het besluit juridisch advies in te zetten. Zeker wanneer het een zakelijk geschil betreft is het zaak het hoofd koel te houden en een goede analyse te maken van de juridische investering die men gaat doen.

Daarmee wil ik overigens niet gezegd hebben dat emoties geen rol mogen spelen. Als mediator zie ik namelijk vaak dat in de emoties de sleutel ligt voor een oplossing. Ook in handelszaken; waar dit artikel op ziet. In familiezaken spelen immers vaak geheel andere overwegingen.

Het is goed als de inschakeling van een advocaat uiteindelijk ook een goede beslissing en investering blijkt te zijn. Nu kent het begrip ‘goed’ meerdere betekenissen. Niet alles valt immers in geld uit te drukken. Zoals bijvoorbeeld het behouden van een goede relatie met een vaste aannemer. In dit artikel zal ik mij echter beperken tot een financiële analyse van de inschakeling van een advocaat. Dat betekent kort en simpel samengevat dat de inschakeling van een advocaat een verantwoorde financiële beslissing moet zijn, moet lonen en dus uiteindelijk geld moet opleveren, althans in ieder geval niet per saldo geld moet kosten.

Een goed en reëel advies

In dat kader kan het starten van een juridische procedure in essentie vergeleken kunnen worden met een investering in een project of onderneming. Vooraf moet er geld geïnvesteerd worden. De vraag hoeveel dat later oplevert is een vermenigvuldiging van de geëiste vordering maal de kans dat die vordering toegekend wordt. Bij verantwoord investeren is het ook zaak dat men de kans op succes niet te hoog inzet omdat de emotie de boventoon voert (wishfull thinking).

De beslissing rondom een juridisch geschil staat of valt dan ook in eerste instantie met een goed en reëel advies over de haalbaarheid van de zaak en de mogelijke financiële uitkomst daarvan.

Waardering vordering en verantwoorde investering in juridische kosten

Een investering waardeert men in basis door de verwachte opbrengsten te verdisconteren met het geëist rendement. Stel dat men een schat zoekt die € 100.000 waard is (bijvoorbeeld de lading van een gezonken schip), dat de kans dat men dit schip vindt wordt geschat op 30% en dat men hier drie jaar voor nodig heeft. De verwachte opbrengst is dan 30% maal € 100.000, zijnde € 30.000. Maar omdat deze opbrengst pas over drie jaar verkregen wordt, moet deze gecorrigeerd worden voor de tijdswaarde van geld (rente en risico, kortweg de rendementseis) Wanneer de schatzoeker een rendementseis van 10% heeft (dat wil zeggen men investeert alleen als er een rendement van 10% behaald wordt op het geïnvesteerd vermogen), dan moet de € 30.000 terug gerekend worden (verdisconteerd) naar vandaag. Dat is in dit geval € 22.539 euro.*)

Wanneer de schatzoeker dus meer dan € 22.539 euro investeert om de schat te zoeken is de verwachting dat de rendementseis niet gehaald wordt. Ergo het maximaal verantwoorde bedrag om te investeren is € 22.539,-

Voor een juridische zaak kan de schat verwisseld worden met de claim en de investering betreft de kosten van de advocaat. Omdat rechtszaken vaak jaren duren is het belangrijk ook de tijdswaarde van geld (het verdisconteren) in de berekening mee te nemen. Bij winst in de procedure is er door de wederpartij ook rente verschuldigd over de hoofdsom. Voor het gemak is deze vervat in voornoemde € 30.000.

Als ondernemer kan het dus goed zijn om de keuze om te investeren in een rechtszaak op dezelfde wijze te behandelen als een investeringsbeslissing.

Geen luchtkastelen en sprookjes

Een verantwoorde financiële beslissing over een juridisch geschil staat of valt met een goed en reëel advies over de kansen in het geschil. Geen luchtkastelen, geen sprookjes, geen juridisch adviseur die meehuilt met de wolven in het bos. Cliënten hebben er geen behoefte aan en belang bij om naar de mond te worden gepraat. Wellicht gaan ze dan na het eerste gesprek zeer enthousiast en blij de deur uit, maar vervolgens is de kans levensgroot dat men aan het einde van de rit teleurgesteld is vanwege de hoge juridische kosten in verhouding tot het resultaat van de procedure.

Het veld, de scheidsrechter en de bal

Het gebeurt veel te vaak dat er dan maar weer verscholen wordt achter allerlei externe factoren zoals de rechter, de getuigen, een leugenachtige wederpartij etc. Dat doet mij denken aan een voetballer die continue klaagt over het veld, de bal, de scheidsrechter en de tegenstander. Niet sterk, niet reëel en het getuigt van wel een weinig zelfkritische blik.

Conclusie

Om echt van waarde te kunnen zijn voor je cliënt is een reëel en goed onderbouwd advies van levensbelang en een noodzakelijk vertrekpunt voor een goede en financieel verantwoorde beslissing in een juridisch geschil.

Het onderkennen van emotie en de rol die dit speelt bij rechtszaken bij ondernemers is van cruciaal belang bij de vraag of (achteraf gezien) er niet te veel is geïnvesteerd in een rechtszaak. Door de ratio te verruilen voor de emotie is de kans het grootst dat de inschakeling van een advocaat uiteindelijk ook een goede beslissing en investering blijkt te zijn.

*) € 30.000 gedeeld door 1,10 voor jaar 3, gedeeld door 1,10 voor jaar 2 en gedeeld door 1,10 voor jaar 1.

Sander Hartog (1972) is advocaat-partner bij Van Diepen Van der Kroef Advocaten in Alkmaar en gespecialiseerd in vastgoedrecht. Ook is hij mediator, waarbij hij zich vooral richt op mediations in de bouw.

Vestigingen